سایت دکتر علیرضا متشکر

اختلال بیش فعالی و نقص توجه (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder)

مجموعه ای فراگیر از رفتارهای بی توجهی و یا بیش فعالی بی فکری که باعث مختل شدن عملکرد اجتماعی، تحصیلی یا شغلی می شوند و خصوصیات اصلی آن معیار 1 و یا 2 است.

1.بی توجهی :

شش سمپتوم (یا بیشتر) از سمپتوم های زیر که به مدت حداقل 6 ماه ادامه داشته اند و شدت و درجه آنها با مرحله رشدی فرد مطابقت و مناسبت ندارد و در فعالیت های اجتماعی و تحصیلی و شغلی تاثیر مستقیم می گذارند.

1. 1. فرد معمولا به جزئیات توجه نشان نمی دهد یا در تکالیف مدرسه وظایف شغلی یا سایر فعالیت ها اشتباهاتی از روی بی دقتی مرتکب می شود (مثلا بعضی جزئیات را نمی شود یا نمی بیند و کارهایش را دقیق و صحیح انجام نمی دهد).

1. 2. معمولا نمی تواند توجه خود به کارهای جدی یا فعالیت های تفریحی را حفظ کند ( مثلا در کلاس به هنگام تدریس معلم صحبت با سایرین یا خواندن مطالب طولانی نمی تواند تمرکز حواس خود را حفظ کند).

1. 3. وقتی کسی مستقیما با او حرف می زند معمولا به نظر می رسد که گوش نمی دهد (مثلا به نظر می رسد حواسش جای دیگری استحتی زمانی که هیچ محرک مشخص دیگری در محیط وجود ندارد که حواسش به آن پرت شود).

1. 4. معمولا نمی تواند گام به گام و طبق دستور العمل ها پیش برود و نمی تواند تکالیف مدرسه، کارهای معمولی یا وظایف خود در محل کارش را به پایان رساند (مثلا کار را شروع می کند اما خیلی زود تمرکزش را از دست می دهد و به آسانی حواسش به چیز دیگری پرت می شود، نمی تواند تکالیف مدرسه کارهای خانه یا کارهای شغلی خود را تمام کند).

1. 5. معمولا نمی تواند کارها و فعالیت های خود را سازمان دهی کند و به آنها نظم دهد (مثلا نمی تواند کارهایی را که با نظم و ترتیب خاصی انجام می شوند به خوبی مدیریت کند، نمی تواند اشیا و متعلقات خود را منظم و مرتب نگه دارد، در کارهایش شلخته و بی نظم است، در مدیریت زمان ضعیف است، معمولا نمی تواند ضرب العجل ها را رعایت کند).

1. 6. معمولا از انجام دادن کارهایی که به تلاش ذهنی مستمر نیاز دارند اجتناب می کند، از آنها بدش می آید یا با بی میلی به انجام دادن آنها می پردازد (مثلا از تکالیف کلاسی یا خانگی متنفر است، اگر نوجوان یا بزرگسال است، از آماده کردن گزارش پر کردن فرم های مختلف یا مرور کردن گزارش هایا پرونده های طولانی فراری است).

1. 7. معمولا لوازم ضروری برای انجام دادن تکالیف یا کارهای مختلف را گم می کند (مثلا لوازم مدرسه، مداد، دفتر، کتاب، ابزارهای مختلف، کیف پول، کلیدها، نوشته ها، عینک یاتلفن موبایل).

1. 8. محرک های مزاحم و بی اهمیت معمولا حواس اورا به آسانی پرت می کنند. (در مورد نوجوانان و جوانان افکار بی ربط به موضوع می توانند حواس آنها را پرت کنند).

1. 9. کارهای روزمره خود را معمولا فراموش می کند.(مثلا کارهای عادی روزانه، خریدهای کوچک برای خانه، در مورد نوجوانان و بزرگسالان جواب تلفن دیگران را نمی دهند، قبض های مختلف مثل موبایل را به موقع پرداخت نمی کنند و سر قرار ملاقات هایشان حاضر نمی شوند).

2. بیش فعالی و بی فکری :

شش سمپتوم (یا بیشتر) از سمپتوم های زیر که به مدت حداقل 6 ماه ادامه داشته اند و شدت ودرجه آنها با مرحله رشدی فردمطابقت و مناسبت ندارد و درفعالیت های اجتماعی و تحصیلی و شغلی تاثیر مستقیم می گذارند.

2. 1. وقتی نشسته است معمولا دست ها و پاهای خود را تکان میدهد یا حرکات ریز و مکرر انجام می دهد.

2. 2. در مواقعی که انتظار می رود روی صندلی خود بنشیند، معمولا صندلی را ترک می کند (مثلا از کلاس درس، دفتر کار یا سایر محل های شغلی بیرون می رود یا در سایر مواقعی که اجبار به نشستن است، سر جای خود نمی نشیند).

2. 3. در موقعیت های نا مناسب این طرف و آن طرف می دود یا از وسایل مختلف بالا می رود (در مورد نوجوانان و بزرگسالان این حالت ممکن است به احساس بی تابی و بی قراری محدود شود).

2. 4. همیشه در حال جنب و جوش است یا به نظر می رسد هر لحظه ممکن است حرکت کند، طوری رفتار می کند که انگار یک موتور محرکه او را هل می دهد.(مثلا در رستوران ها یا ملاقات ها نمی تواند به مدت طولانی آرام بنشیند یا اگر می نشیند ناراحت است، دیگران ممکن است او را فردی بی آرام و قرار بیابند و احساس کنند نمی توانند حرف های او را دنبال کنند).

2. 5. معمولا زیاد حرف می زند.

2. 6. معمولا پیش از آنکه یک سوال به طور کامل وطرح شود یعنی هنوز سوال تمام نشده ناگهان پاسخ می دهد بدون آنکه با دقت به پاسخ سوال خود فکر کند.(مثلا به هنگام صحبت با دیگران جملات آنها را برایشان تمام می کند، چون حوصله ندارد صبر کند طرف مقابل حرف خود را به پایان برساند یا حرف را خیلی زودتر از موقع مناسب می زند، نمی تواند منتظر بماند نوبت حرف زدن او برسد).

2. 7. معمولا نمی تواند منتظر نوبتش بماند.(مثلا به هنگام انتظار در صف).

2. 8. معمولا کارهای دیگران را متوقف می کند یا مزاحمشان می شود.(مثلا گفتگو، بازی یا سایر فعالیت های دیگران را بی ادبانه قطع می کند. ممکن است بدون اجازه خواستن یا بدون اجازه گرفتن به زور اقدام به استفاده از وسایل دیگران کند. نوجوانان و بزرگسالان ممکن است بدون اجازه وارد کارهایی بشوند که دیگران در حال انجام دادن هستند یا جای آنها را بگیرند. مثلا فرد از یکی از دو نفری که گیم بازی می کند میخواهد کنار برود تا او بازی کند).

B.

قبل از 12 سالگی چندین سمپتوم بی توجهی یا چندین سمپتوم بیش فعالی بی فکری وجود داشته اند.

C.

چندین سمپتوم بی توجهی یا چندین سمپتوم بیش فعالی بی فکریدر دو یا چند موقعیت محیطی مشاهده می شوند (مثلا در خانه، مدرسه یا محل کاربه هنگام حضور در کنار اعضای خانواده یا خویشاوندان یا در سایر فعالیت ها).